دانلود پروژه مباحث توسعه و قانونگذاری در نظام مالی اسلامی

مباحث توسعه و قانونگذاری در نظام مالی اسلامی

فهرست مطالب

مباحث توسعه‌ای و قانونگذاری ۱
در نظام مالی اسلامی ۱
سخن ناشر ۵
رئیس مرکز تحقیقات ۶
چکیده: ۶
فصل اول: مقوله‎های قانونگذاری و توسعه ۷
۱٫ ۱٫ مقدمه ۷
۲- ۱٫ روش‎شناسی تحقیق ۱۰
۳- ۱٫ یافته‎های نظر سنجی ۱۱
۱- ۳- ۱٫ شرح مختصر صنعت خدمات مالی اسلامی ۱۲
۲-۳- ۱٫ مقوله‎های کلیدی در رابطه با بازار سرمایه اسلامی ۱۶
الف) چارچوب قانونگذاری ۱۷
ردیف ۱۸
الف- ۱-۱- اصول مربوط به قانونگذار ۲۱
الف- ۱-۲٫ اصول مربوط به همکاری ۲۶
الف- ۱-۳- اصول مربوط به صادرکنندگان اوراق بهادار ۲۸
یکی از اصول IOSCO در این رابطه بیان می‎کند که: ۳۱
قابل مقایسه بودن و قابل اعتماد بودن اطلاعات؛ ۳۳
الف- ۱-۴- اصول مربوط به طرح‎های سرمایه‎گذاری گروهی ۳۶
- رویه‎های مدیریت داخلی. ۳۶
الف-۱-۵ اصول مربوط به واسطه‎های بازار ۳۹
ب- پیروی وتبعیت از شرع ۴۱
ج- دامنه وسیع محصولات ۴۶
د- کارایی هزینه‎ و چارچوب مالیاتی ۴۹
هـ – متخصصان بازار ۵۱
و- آموزش سرمایه‎گذاران ۵۳
ز- تقسیم دانش ۵۳
۴-۱- نکات برجسته نظرسنجی ۵۴
فصل دوم: نتیجه‎گیری ۵۵
ضمیمة ۱ ۶۰
ضمیمة ۲ ۶۲
فهرست واژگان بازار سرمایه اسلامی ۶۲
بیع با ثمن مؤجل (BBA) ۶۲
بیع العینه ۶۲
«بیع الاستجرار» ۶۳
«بیع الدین» ۶۳
بیع المزایده ۶۳
بیع سلم ۶۳
بیع الوفاء ۶۴
ضمان ۶۴
غرر ۶۴
حق مالی ۶۵
هبه ۶۵
حواله ۶۵
ابراع ۶۵
اجاره ۶۵
اجاره ضمن بیع ۶۵
استصناع ۶۶
جعاله ۶۶
کفالة‌ ۶۶
خیلبة ۶۶
خیانت ۶۶
مال ۶۷
میسر ۶۷
مضاربه ۶۷
مرابحه ۶۷
مشارکت ۶۸
مقاصه ۶۸
قبض ۶۸
قرض‌الحسنه ۶۸
رهن ۶۹
ربا ۶۹
صرف ۶۹
تنجش ۶۹
تعویض ۶۹
اجرت ۷۰
عربون ۷۰
عقد المعاوضه ۷۰
قرارداد بخشش ۷۰
عقد الاشتراک ۷۰
عقد التبرع ۷۰
شریعت ۷۱
تدلیس العیب ۷۱
تکافل ۷۱
ضمیمه ۳ ۷۱
ضمیمة ۴ ۷۳
کتاب‌نامه ۷۳
سخن ناشر
از جمله وظایف و کارویژه های مراکز تحقیقاتی, تامل عالمانه و روش‌مندانه در باب موضوعاتی است که به نوعی در سطح جامعه علمی یا اجرایی مطرح هستند. مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق به منظور انجام این مهم, طیف متنوعی از فعالیتها را در دستور کار خود دارد که از آن جمله می‌توان به برگزاری سخنرانی علمی, نشستهای تخصصی, همایش و سمینار, کارگاههای موردی و … اشاره داشت. اگر چه انجام فعالیتهایی از این قبیل می تواند فی نفسه مفید باشد, اما اطلاع رسانی و بیان دستاوردها ضرورتی دیگر است که مکمل فعالیت بالا به شمار می آید. اثر حاضر با این هدف ترجمه و منتشر شده و تلاش می نماید تا گزارشی از یک ایده پژوهشی مهم را خدمت علاقه‌مندان ارایه دهد. لازم است در این ارتباط یادآوری شود که:
اثر حاضر ترجمه متنی است که به سفارش مرکز و در چارچوب برنامه‌های پژوهشی گروه نظام مالی اسلامی تهیه شده است.
گروه در نظر دارد تا برای بومی سازی این نظریه در سطح جامعه ایران, نشست تخصصی را با حضور کارشناسان برگزار نماید که متعاقباً گزارش آنها ارایه خواهد شد.
مرکز از طریق انتشار گزارش هایی از این قبیل تلاش می نماید تا در ارایه راه حل علمی برای مسایل اجرایی مستند به دیدگاه کارشناسان, به صورت موثر حاضر شود.
مرکز ضمن استقبال از سایر نظرات کارشناسی در این زمینه, آمادگی خود را جهت دریافت و بهره برداری از دیگر دیدگاهها اعلام می دارد. امید آنکه از طریق تضارب افکار کارشناسانه, زمینه ظهور اندیشه های صائب بیش از پیش فراهم آید.

رئیس مرکز تحقیقات

چکیده:

صنعت خدمات مالی اسلامی متشکل از بانکداری اسلامی، بیمه اسلامی و بازار سرمایه اسلامی با پیشرفت خود یک بخش مهم و اساسی در بازار مالی جهانی محسوب می‌شود. در این گزارش اصول مالی اسلامی و دستورات شرعی در خصوص معاملات اسلامی ارائه شده و پیشرفتهای حاصل در حوزة بانکداری اسلامی، بیمه اسلامی و بازار سرمایة اسلامی تبیین گردیده و چشم‌انداز آتی صنعت خدمات مالی اسلامی در حوزه‌های مختلف کارکردی مورد بررسی قرار گرفته است.

فصل اول: مقوله‎های قانونگذاری و توسعه
۱٫ ۱٫ مقدمه
در این فصل موضوعات خاص در صنعت خدمات مالی اسلامی مورد بررسی قرار می‌گیرد که شامل مقوله‎های قانونگذاری غربی و اسلامی و همچنین ابتکارهایی است که توسط بخش خصوصی و دولتی کشورهای عضو IOSCO برای تسریع رشد صنعت خدمات مالی اسلامی صورت گرفته است.
موضوعات مورد بحث عمدتاً برگرفته از اطلاعات و یافته‎های حاصل از نظر سنجی گروه کاری و مصاحبه‎های انجام شده و همچنین تحقیق وسیع گروه می‎باشد. گروه کاری در واقع رویه‎ها و رویکردهای کشورهای مختلف در رابطه با قوانین بازار سرمایه اسلامی را با یکدیگر مقایسه کرده است. امیدواریم اطلاعات بدست آمده از گزارش  و همچنین موضوعاتی که در این بخش مورد بحث قرار می‎گیرند، محرکی برای بررسی و تحقیق بیشتر در مقوله‎های قانونگذاری مربوط به توسعه بازارهای سرمایه‎ اسلامی باشند.
با توجه به مأموریت گروه کاری، مباحث مطرح شده بیشتر روی نقش IOSCO به عنوان یک سازمان قانونگذاری و استانداردگذاری بین‎المللی تأکید دارد. این گزارش هیچ گونه پیشنهاد خاصی را مطرح نکرده بلکه موضوعات قانونگذاری را در چارچوب اهداف IOSCO مورد بحث قرار داده است. اهداف IOSCO عبارتند از: حمایت از سرمایه‎گذاران، کاهش ریسک سیستمی و تضمین عدالت، کارایی و شفافیت بازارها. این گزارش بویژه کاربرد اصول IOSCO را در ارتباط با فعالیت‎های بازار سرمایه اسلامی مورد بحث قرار می‌دهد.
همان‎طور که ذکر شد با توجه به اینکه بازار سرمایه اسلامی یک بازار نوظهور است در مقوله‎های مورد بحث، فاکتورهای مربوط به توسعه و پیشرفت این بازار نیز در نظر گرفته می‎شود. گروه کاری در این رابطه به مقدمه آیین نامة IOSCO نیز توجه کرده است. این مقدمه بیان می‎کند که:
مقاماتی که در رابطه با اوراق بهادار فعالیت می‎کنند مصمم می‎شوند که برای داشتن قوانین بهتر برای بازارها چه درسطح محلی و چه در سطح بین‎المللی، با یکدیگر همکاری کنند تا بازارهایی عادلانه، کارا  و مناسب بوجود آید. آنها برای دستیابی به این هدف:
- اطلاعات خود را با یکدیگر مبادله می‎کنند تا به توسعه بازارهای محلی کمک کنند،
- تلاش‎های خود را با یکدیگر هم سو و هم جهت می‎کنند تا به تدوین استانداردها و نظارت دقیق معاملات اوراق بهادار بپردازند؛ و
- به صورت متقابل به یکدیگر کمک کنند تا با بکارگیری استانداردها و جلوگیری از تخلفات، انسجام بازار را تضمین نمایند.
گروه کاری اعتقاد دارد که باید درک وسیعتری از مقوله‎های توسعه‎ای در رابطه با قوت بخشیدن به عملکرد بازارهای سرمایه اسلامی چه در سطح محلی و چه در سطح بین‎المللی بوجود آید. در این گزارش این مقوله‎ها بصورت عمیق‎تر مورد بررسی قرار می‎گیرد. هرچند که در مورد بازار سرمایة اسلامی، جنبه‎های شرعی و بویژه تفاسیر شرعی حائز اهمیت است، امّا بحث در مورد این موضوعات خارج از اهداف و صلاحیت IOSCO می‎باشد بنابراین در حالیکه گروه کاری در گزارش خود این موضوعات را معرفی کرده است، امّا قصد ندارد آنها را فراتر از اطلاعات و یافته‎های بدست آمده از تحقیق، مورد بحث قرار دهد.
۲- ۱٫ روش‎شناسی تحقیق
گروه کاری برای تسهیل فرآیند جمع‎آوری اطلاعات، از یک پرسشنامه مفهومی استفاده کرد که بین برخی از اعضای منتخب IOSCOو همچنین برخی افراد دیگر که خارج از IOSCO بودند، توزیع شد.
ساختار پرسشنامه تحقیق به گونه‎ای طراحی شده بود که موارد ذیل را پوشش دهد:
الف- موضوعات مربوط به یک چارچوب قانونگذاری برای محصولات و خدمات بازار سرمایه اسلامی و مقوله‎های مربوط به پیروی از شرع و حمایت از سرمایه‎گذاران؛
ب- مقوله‎های مربوط به مبانی بازار سرمایه اسلامی از قبیل چارچوب‎های مالیاتی وحسابداری؛ و
ج- مقوله‎های بین‎المللی در ارتباط با تلاشهای همکاری بین کشورهای مختلف و هماهنگی میان اندیشمندان و محققان اسلامی.
نتایج بدست آمده از پرسشنامه، مبنای مفیدی را برای مقایسه اقدامات و تلاشهای انجام شده توسط کشورهای مختلف در ارتباط با مقوله‎های قانونگذاری و توسعه بازار سرمایه اسلامی بوجود آورد. علاوه براین، تحقیق وسیع گروه کاری که با استفاده از منابع دست دوّم  انجام شد و همچنین گفتگوها و مباحثاتی که با مشارکت کنندگان منتخب صنعت خدمات مالی اسلامی صورت گرفت باعث شد که درک وسیعتر و بینش عمیق‎تری نسبت به بازار سرمایه اسلامی حاصل شود. این اطلاعات برای تکمیل پاسخ‎هایی که به نظر سنجی داده شده بود مورد استفاده قرار گرفت.
۳- ۱٫ یافته‎های نظر سنجی
فرآیند نظر سنجی،‌ چالش جمع‎آوری مجموعه‎ای‎ از اطلاعات دربارة بازار سرمایه‎ اسلامی که یک بازار نسبتاً جدید است را آشکار ساخت. علیرغم محدودیت‎هایی که به علّت فقدان وجود پایگاههای اطلاعاتی نظام یافته وجود داشت، اما در هر صورت از مجموع ۷۶ پرسشنامه‎ای که گروه کاری توزیع کرده بود ، به ۳۰ مورد از آنها پاسخ داده شد که معادل ۳۹ درصد از کل پرسشنامه‎هاست.
یافته‎های حاصل از نظر سنجی و تحقیق گروه کاری را در دو بخش مورد بحث قرار می‌دهیم؛ یکی شرح مختصر صنعت خدمات مالی اسلامی ودیگری مقوله‎های کلیدی در رابطه با بازار سرمایه اسلامی.

۱- ۳- ۱٫ شرح مختصر صنعت خدمات مالی اسلامی
نتایج حاصل از نظر سنجی نشان داد که فعالیت‎های مالی اسلامی به طور کلی شامل سپرده‎گذاری، تأمین مالی، بیمه، سهام، اوراق قرضه و وجوه نقد است. از مجموع ۳۰ کشوری که به نظر سنجی پاسخ دادند، ۲۴ کشور اظهار کردند که دارای فعالیت‎های مالی اسلامی هستند. فهرست کشورهایی که دارای فعالیت‎های مالی اسلامی هستند در جدول ۱-۱٫ ۳٫ ۴ نشان داده شده است.

جدول ۱-۱٫ ۳٫ ۴: کشورهای پاسخ دهنده به نظر سنجی که در آنها فعالیت‎های مالی اسلامی وجود دارد.
۱ استرالیا ۱۳ نیجریه
۲ بحرین ۱۴ پاکستان
۳ بنگلادش ۱۵ قطر
۴ بوسنی ۱۶ سنگاپور
۵ کانادا ۱۷ آفریقای جنوبی
۶ عمان ۱۸ سری‎لانکا
۷ هند ۱۹ سودان
۸ اندونزی ۲۰ تایلند
۹ اردن ۲۱ ترکیه
۱۰ کره ۲۲ امارات متحدة عربی
۱۱ لبوآن ۲۳ انگلستان
۱۲ مالزی ۲۴ ایالات متحده آمریکا

(( برای دانلود کلیک کنید ))